Moje Brzeziny - Historia
 

Strona główna
Wywóz śmieci
Galeria
Historia
Brzeziny Mapa
Kontakt
Forum

Początki istnienia osady, która stała się osnową dla wioski Brzeziny, giną w mroku dziejów.  jest jednak pewnym fakt, iż tereny te leżały w średniowieczu nieopodal południowo-wschodniej granicy ówczesnego panstwa polskiego. Polskość tych ziem, ich przynależność administracyjna i etniczna nie była nigdy przedmiotem sporu.
 

O bliskości granić świadczyć mogą  zachowane w naturze i żrudłach pisanych elementy systemu obronnego. Slady umocnień zapewne stregących granicy zachowały się we wsi Grodzisko, w Czudcu, w bezpośredniej bliskości góry Chełm na wzniesieniu zwanym "Zamkiem" lub "zamczyskiem", a takż po zachodniej stronie wsi gród dziś nieistniejącyy zwany "Głodomankiem" (na terenie współczesnej wsi Braciejowa). Mimo, iż obiekt kościoła w Bzrezinach został wzniesiony nieco pózniej bo w 2 połowie 15 w. to zdaniem prof. J. Bogdanowskiego, również zawiera cechy obiektu obronnego. Świadczyć mają o tym zachowane ślady fosy i okalaiący kościół parkan na podbudowie kamiennej. Elementym architektoniczne własciwie dla obiektów obronnych powturzono takż w znaczniemłodszej (1777r.)dzwonnicy wyposażający ją w tzw. "izbice" lub" makowice" unieżliwijące dotarcie napastnikowi do położonych wyżej okien.
 

Wieś na długo przed lokacią leżała zapewne na uczęszczanymszlaku, skoro tu właśnie stoczyły boj polskie wojska prowadzone przez wojewodę krakowskiego Piotra ze Żmigrodu z wojskami księcia ruskiego Swarno w roku 1266, kiedy ten pustoszył dzielnicę Sandomierską. Z pewnością na pamiątkę tego faktu, podkreślaną w lokalnej tradycji, częśćwsi nosi nazwę Baj (boj).
 

Brzeziny, jak wiele osad na tym terenie przyjeło nazwę o wyrażnie "leśnym" charakterze. Teren wioski do dziś porastają liczne lasy i zagajniki z przewagą brzozy. inne wioski jak Niedzwiada, Grabiny, BrzezówkaBrzezińca, czy przysiułki Brzezin: zalipie, Bukowina, Sośnice, Łeg mają równierz nazwy kojarzone z rodzajem lasów porastających ich obszar.
 

Ekspansja osadnicza na wschód, ktorej nasilenie miało miejsce za panowania króla Kazimierza Wielkiego, skutkowała nowymi osadami będącymi w wielu przypadkach nadaniami królewskimi. Tak teżmiało się stać w przypadku osady  Brzeziny, którą do dnia 15 czerwca 1353 roku król Kazimierz Wielki ofiarował rycerskiej rodzinie- ruskich bojarów Gorajskich z goraja za zasługi w służbie króla. Dokument żrudłowy wymienia trzech członków rodziny Gorajskich, tj. Chodka, Piotra i ostaszkę. Biorąc pod uwagę, iż wioska stała się przedmiotem królewskiej darowizny na rzecz nowych wlaścicieli, przeto musiała być częścią własności krolewskiej bądź obszarem bedącym w dyspozycji króla. przykładem dysponowania przez krola własnością poprzednio kościelną jest cały obszar ówczesnego powiatu pilznieńskiego. Osadnictwo rozwijające się w dolinie Wisłoki po roku 1000 stało się celem misyjnym kościoła, głownie zakonu benedyktynów z Tyńca. Zakon ten "mniej więcej od ok. 1070 r. rozpoznawał te okolice i starał się wpisywać do rejestru swoich posiadłości osady, które nie miały jeszcze formalnego właściciela" tak sporządzony rejestr zatwierdził klasztorowi wraz z przywilejami król Bolesław Krzywousty i biskup krakowski Radost ok. 1123 r.  Od początku14 w. król Władysłoaw Łokietek, a następnie Kazimierz Wielki prowadzili przez przeszło80lat akcję osiedleńczą nadając akty lokacyjne poszczególnym osadom. W tym celu odbierali tynieckiemu klasztorowi tereny, które z ważnych względów strategicznych obsadzali rycerzami czyniąc ich właścicielami. Ponieważ dokumentywskazują na fakt przekazania Brzezin w roku 1353 w ręce członkow rodu Gorajskich- ryuskich bojarów, a w roku 1340 miała miejsce wyprawa ruska Kazimierz Wielkiego, przetto należy sądzić, iż darowizna miała związek z określoną królewską wdzięcznością. Członkowie rodziny gorrajskich występują także jako zasadźcy osady Gorajowice (obecnie część Jasła). Natomiast już Jan Długosz przyjaciel Helwiga z Bieździedzy (lokownej przez króla Kazimierza Wielkiego w 1357r.) i jego częsty gość okkreśla- w "Liber benficiorum" (Księdze uposażeń)- tegorz właśnie Helwiga jako dziedzica wsi Bieździedz, Brzeziny, Bieździatka, Lubica i in. Takie potwierdzenie znajduje się rownież wpostanowieniu samego Helwiga z1445 roku. Dokumenty kościelne określają tego właściciela jako Albiga Helwegusa z Bieżdziedzy, fundatora paraafi w Brzezinach w 2 połwie 14 wieku. Natomiast wspomniany już Jan Długosz w "Liber Benficiorum" omawiając dekanat dębicki tzw. "leśny" wymienia parafię "Brzezinensis" ni dodając do tego żadnego komentarza. Brak komentarza świadczyć może tylko o słabym poziomie organizacyjnym parafi, a więc brak znaczącego obiektu kościoła i jego opiekuna- proboszcza. O tym, że rodzina Helwiga z Bieżdziedzy, będącego właścicielem Brzezin, jest załorzycielem parafii może świadczyć fakt, że żródła kościelne określają parafię jako fundację rycerską, a rycerze z rodu Helwidów  zbudowali w Bieżdziedzy w roku 1320 drewniany kościół, a w 1326 doprowadzili do powolania parafii. Ich następcy z rodu Helwigow w latach 1402-1409 zbudowali w Bieżdziedzy cały kompleks parafialny, a póżniej ufundowali ołtarz uzasadniając swoją decyzję tak: "W imię Pańskie, amen. Skoro wszyscy umieramy i nie jako wody, które nie wracajją,giniemy, a tylko odpowiednie zasługi porucza się do przyszłego żywota i nic dla człowieka śmiertelnego na ziemi niż- według słowa Bożego- gromadzenie dla siebie skarbów w niebie, to lepsza jest  jedna świeca niesiona z przodem, niż wiele świec niesionych z tyłu. Dlatego więc my, Helwig dziedzic z Bieździedzy, wraz z Bogną, naszą żoną i naszymi prawowitymi dziećmi, pragnąc zatroszczyć się o nasze zbawienie, postanowiliśmy wznieść w kościele naszej wsi Bieździedzy, specialny ołtarz na cześć Wszechpotężnego Boga i najświętrzej Maryii Panny  i św. Katarzyny oraz św. apostołów Piotra i Pawła, Jakuba i Bartłomieja, a księdzu ktłory będzie służył przy tym ołtarzu, aby prosił (...) ze względu na nasze grzechy, o litości Boga i wspomnianych świętych, dajemy i przyznajemy od kmieci naszych w naszej wsi Lublica z naszego czynszu pięc grzywien wspólnego pieniądza, które to należy mu zawsze (...) wypłacać na świętego Marcina".
 


 
 
Google
Szukaj WWW Szukaj mojebrzeziny.pl.tl
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja